donderdag 10 april 2014

Een basisinkomen is als Haarlemmerolie


In de acht maanden die ik nu baanloos ben, zoek ik naar hoe ik mijn leven wil vormgeven. Dat ervaar ik als een interessant en zelfs heilzaam proces. Ik bewandel daarbij nog te veel paden, maar het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen heeft me stevig in zijn greep. Een onvoorwaardelijk basisinkomen is een betaling zonder verplichtingen voor iedereen, die voldoende is om als volwaardig lid van de samenleving te kunnen functioneren. Inmiddels ben ik lid geworden van de Vereniging Basisinkomen en de Basis Inkomen Partij.


Op zoek naar meer informatie en inspiratie bezocht ik gisteren het interviewdebat over het onvoorwaardelijk basisinkomen in de Amsterdamse Academische Club van de Universiteit van Amsterdam. Twee keurig in het pak gestoken economiestudenten vuurden kritische vragen af op BIEN-oprichter en -erevoorzitter Guy Standing en UvA-hoogleraar arbeidsverhoudingen Paul de Beer.

Gezien hun achtergrond begrijpelijk vroegen de studenten met name naar de financiële implicaties van zo’n basisinkomen. Ik gebruikte de gelegenheid om vragen te stellen door Guy Standing meer te laten ingaan op de ethische, humanitaire en sociale voordelen. Die pluspunten zijn er genoeg en die spreken mijns inziens een breder publiek aan. Een van Standings uitspraken licht ik er even uit ‘You have to proove you are a deserving poor’, oftewel in het huidige systeem van sociale zekerheid moet je bewijzen dat je recht op hebt op een uitkering (voorwaardelijk dus). Om dat recht te toetsen is een uitgebreid netwerk van controlerende instanties gecreëerd. Vanuit menselijk standpunt vindt hij dat systeem verwerpelijk (en ik ook). Het is gebaseerd op wantrouwen en maakt de (potentiële) ontvangers onzeker.
Paul de Beer denkt echter dat een onvoorwaardelijk basisinkomen in onze Westerse maatschappij moeilijk zal zijn in te voeren. Het vigerende ‘voor-wat-hoort-wat’-principe ziet hij als het voornaamste struikelblok, omdat het op gespannen voet staat met de onvoorwaardelijkheid van de uitkering.
Artikel 22 van de Universele verklaring van de rechten van de mens stelt: Everyone, as a member of society, has the right to social security and is entitled to realization, […], of the economic, social and cultural rights indispensable for his dignity and the free development of his personality. Het onvoorwaardelijk basisinkomen kan (moet) dus worden gezien als een mensenrecht.


Vandaag toog ik naar Brussel voor een conferentie met de titel ‘Unconditional Basic Income: Emancipating European Welfare’, voorgezeten door de European Economic and Social Committee.Vertegenwoordigers van diverse organisaties, die het onvoorwaardelijke basisinkomen prominent op hun agenda’s hebben, vonden hier een platform voor uitwisseling en inspiratie. Met name de toespraken van Amana Ferro (EAPN), Philippe Van Parijs (BIEN), Werner Rätz (Attac Duitsland) en Guy Standing (BIEN) waren van hoog gehalte door hun aansprekende inhoud en de inspirerende voordracht.
In een afsluitend Europees rondje schilderden tien representanten de situatie in hun land. Daaruit ontstond het beeld dat - zeker in het afgelopen jaar – het idee van een onvoorwaardelijk basisinkomen in rap tempo aanhangers wint. In Zwitserland vond men inmiddels zoveel draagvlak dat de bevolking gaat stemmen over invoering ervan. De economische crisis, de krimpende arbeidsmarkt, de wegvallende zekerheden, de tanende democratie, de groeiende sociale ongelijkheid, de afbrokkelende zorg en het besef dat we onze planeet uitputten plaveien steeds sneller de weg.

Vooralsnog blijft de politiek achter (bij de conferentie was slechts een enkele politicus aanwezig). Maar als sociaal-maatschappelijke en werknemersorganisaties (vakbonden) hun achterban blijven informeren en weten te mobiliseren zal de roep om een basisinkomen te luid worden om te negeren.




2 opmerkingen:

  1. Eric,inderdaad jammer dat er geen politici aanwezig waren (slechts één schrijf je) Maar ik weet dat sommige OBi genegen politici intussen wel bezig zijn met maatregelen die éénmaal gerealiseerd op lang termijn ook het OBi kunnen ten goede komen! Om er maar één te noem, mijn contact Philippe Lamberts (European Green MEP) the most hated man of the city.... Want het Obi mag niet een alleenstaande maatregel zijn. Ik schreef dit ivm de conferentie van 10 april: would like to thank the organizers for the conference yesterday and especially the board technicians Robin and?) to make it possible that even people at home could follow everything. I appreciated most the talks from David Cassatas and Gerald Häfner for indeed a strong participatory democracy in respect for all human rights is the best step towards a sustainable ecological, and social world with citizens in the center of every means of it.
    Therefore, and it has been said during the conference, we also need equitable taxes such as the Financial Transaction Tax and use this revenue to create jobs in public services, to upgrade all human activities: for "it is not only those who produce something to "sell" who count in society!" former co-president of Ecolo (Belgian green political party) Jean-Michel Javaux said some years ago in an interview.
    Indeed we need to ensure prosumer rights.
    (The term “prosumer” was originated with Alvin Toffler, who first used it in his 1980 book The Third Wave. Toffler defined the prosumer as someone who blurs the distinction between a “consumer” and a “producer.” The term has since come to mean a variety of things, but here we define it as someone who makes little distinction between his or her home and work lives. The prosumer engages in activities belonging to either sphere, regardless of time or location.)
    We must do away with the absolutely specious notion that everybody has to earn a living.
    I would like to say you this:
    I want my grandchildren to have dreams in the first place!
    I want them to be free to make the right and good choices in life! In the first place to be happy!
    When my 8 year old grandchildren say to me: You know Oma when I am grown up: I would like to ride horses....and I would like to be an inventor...
    Well, than I hope that they live up to their dreams!
    And that they do not have to store them because they are pushed in learning about 'how to earn a living"
    Every generation wants a better life for the next generation.
    So equitable taxes are necessary to realize this "better life" in every respect such as helping to combat climate change.
    For what's the use of having an UBI when the planet is in shit? ....
    And last but not least: equitable taxes can also be the start of a UBI funds that should be free from debt, so disconnected from the actual monnetaire debtsystem. Equitable taxes are in my opinion the best answer to the question : how are we going to finance UBI?
    So it is important to avoid isolating the UBI debate. Of course we all want UBI. But there is still a long way to go and a kind of "UBI-fatigue" may occur among our supporters as we mainly focus on UBI.
    Yesterday I had a reaction like this coming from a Belgian UBI supporter and I felt a bit of her disappointment regarding the conference yesterday.
    I would like to end with this:
    The future belongs to those who give the next generation reason for hope.
    Pierre Teilhard de Chardin

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dank voor je reactie, Christina. Inderdaad zei Guy Standing ook dat 'Universal basic income is not a panacea but should be part of a broad package of reforms'. Een andere manier om het basisinkomen te financieren zou zijn om de BTW gevoelig te verhogen en subsidies in te trekken op producten die schadelijk voor mens en milieu of die veel natuurlijke grondstoffen vergen. Wat mij betreft concentreren we ons het meest op duurzame en emancipatorische aspecten van het onvoorwaardelijk basisinkomen.

      Verwijderen