Leve de Wiki(m/p)edianen!

Ruim vijf jaar geleden dacht ik als nieuwbakken bewerker tientallen Wikipedia-lemmata over hedendaagse klassieke componisten te verrijken met links. Deze verwezen naar de catalogus van de in augustus opgeheven Muziekbibliotheek van de Omroep. Dat leidde tot een fikse discussie met en tussen moderatoren, waarop ik deze activiteit teleurgesteld stopte.
Sinds kort ontstaan samenwerkingsverbanden tussen 's wereld belangrijkste online encyclopedie en landelijke kennisinstituten. Als medewerker van 's lands grootste bladmuziekbibliotheek besloot ik een andere manier te zoeken om de unieke informatie en content met Wikipedia te delen. Ik contacteerde daartoe DBpedia-specialist Gerard Kuys, maar het opgestarte traject strandde met de sluiting van de muziekbibliotheek en het ontslag van mij en mijn collega's.
Bij twee sollicitaties naar functies van Wikipedian-in-residence (WiR) - voortkomend uit mijn behoefte om informatie te verspreiden - bleek dat Wikipedia-kennis belangrijker was dan ik dacht. Om deze reden - maar zeker ook om te ontdekken of ik mijn diensten aan deze organisatie wil aanbieden - bezocht ik de Wikimedia Conferentie van eergisteren in Utrecht.

In zijn keynote speech beschreef Jan-Bart de Vreede (voorzitter van de Raad van Bestuur van Wikimedia) wat zijn organisatie allemaal doet, wat haar structuur is, voor welke uitdagingen ze staat en welke bedreigingen ze het hoofd moet bieden. Dit filmpje geeft daarvan een indruk. Ik kreeg het beeld van een informele, overzichtelijke vereniging met wereldwijde vertakkingen, waarin de leden veel inspraak kunnen hebben. Belangrijkste doel is het bundelen van kennis en het vrij beschikbaar stellen van betrouwbare informatie aan iedereen op aarde. Een flink contingent vrijwilligers draagt bij aan realisering van dit doel.
Vervolgens begon het programma dat op drie sporen liep. De keuze was niet eenvoudig, maar voor de lunch volgde ik lezingen bij het thema 'Wikipedia achter de schermen', daarna enkele in de categorie 'Wikipedianen aan het werk'.


In de eerste sessie presenteerden Olaf Janssen (Koninklijke Bibliotheek (KB)), Tim de Haan (Nationaal Archief (NA)) en Hay Kranen (de eerste Wikipedian in Residence) hun samenwerkingsproject. Dat moet leiden tot een grotere verspreiding van de informatie in de collectie van deze nationale instituten en de kennis daarover via 's werelds grootste online encyclopedie. Vanuit dat perspectief is Hay Kranen begonnen de KB- en NA-medewerkers vertrouwd te maken met Wikipedia.

Christian van der Ven (Brabants Historisch Informatie Centrum) en Ernest Verhees (Regionaal Archief Nijmegen) proberen - vooralsnog op eigen kracht - ook de informatie over en in hun instituten te delen via Wikipedia. In hun inspirerende presentatie toonden ze hoe ze dat doen, de vorderingen die ze daarbij maken en de problemen waarop ze stuitten. Vanuit de zaal kregen ze enkele tips.

Dan Entous (ontwikkelaar bij Europeana) presenteerde de indrukwekkende GLAMwiki Toolset. Daarmee kunnen leveranciers grote hoeveelheden fotomateriaal (en andere bestanden) uploaden. Het uitgekiende mapping-systeem zorgt ervoor dat de behorende metadata op een efficiënte, gestandaardiseerde manier worden verwerkt.

Na de uitstekende lunch begaf ik mij naar een andere zaal. Wikimedia Nederland-directeur Sandra Rientjes ging daar in op een rapport van onderzoeksbureau Motivaction dat onder meer concludeerde dat de werksfeer en onderlinge communicatie voor verbetering vatbaar zijn. Het is van het grootste belang dat beginnende en ervaren Wikipedia-bewerkers en andere vrijwilligers worden geworven en aan boord blijven.

Een manier daarvoor presenteerde Tim Moritz Hector, mentor bij de Duitstalige Wikipedia. Hij vertelde dat Wikimedia Duitsland bezig is een variant op het Teahouse van de Engelstalige Wikipedia te ontwikkelen. In die online locatie verwelkomt men nieuwe vrijwilligers op een laagdrempelige wijze. Men neemt ze virtueel aan de hand en beantwoordt al hun vragen. Hector stelt dat deze taak specifieke kwaliteiten vereist (publieksvriendelijkheid, geduld) en erkent dat het lastig is om daarvoor 'Wikipedianen' te interesseren.

Al bij al heb ik een aardige indruk gekregen van de organisatie achter Wikipedia en diverse andere wiki-producten. Ze bestaat uit bevlogen mensen die allen haar doel onderschrijven en belangeloos werken aan realisering daarvan. Men werkt vanuit een breed gedragen visie en heeft oog voor de eigen kwaliteiten (bereik, productiviteit), de verbeterpunten (werksfeer, vrouwenparticipatie en -onderwerpen) en de mogelijke bedreigingen (te weinig vrijwilligers, commerciële druk, subjectiviteit). Kortom, Wikimedia is een vereniging waarvan ik terecht lid ben geworden en waarvoor ik mij wil gaan inzetten. De komende tijd zal uitwijzen hoe.

Inmiddels zijn de meeste presentaties online te vinden
Een nog uitgebreider verlag publiceerde Christian van der Ven.